یکی از مباحث اساسی در چالش های فقهی کرونا تعارضات حوزه اقتصاد و سلامت است. در شرایط فعلی اقتصادی، محدودیت های ناشی از کرونا فشارهای بیشتری را به معیشت مردم وارد کرده است و این سوال را به وجود می آورد که تا کجا باید دستورهای حوزه بهداشت و درمان را اولویت داد. استاد مجتهد شبستری* در بخش اول یادداشت صوتی خود به این موضوع پرداخته اند. اهم نکات استاد به شرح ذیل است:
در تزاحم ضررین که در اینجا منظور ضرر در اقتصاد و ضرر در سلامت مردم طرح میشود فقها فرموده‌اند باید ضرر اهم مقدم شود. یعنی اگرچه اقتصاد متضرر می شود اما سلامت جامعه اولویت دارد.
علاوه بر این در اینجا تمام آحاد اجتماع در معرض بیماری هستند؛ درست است که شدت و ضعف دارد اما ضرر به حساب می آید اگرچه مسئله حفظ نفس در بین نباشد و تنها بیماری افراد مطرح باشد.
مضافاً بر اینکه در اینجا اگرچه میزان احتمال که همان درصد مرگ و میر افراد مبتلا است کم باشد اما به دلیل قوی بودن محتمَل که همان مرگ و میر است باید احتیاط کرد.
شاید این تزاحم ضررین و جوابی که داده شد را در مساله‌ای مانند تصادفات جاده‌ای مورد خدشه قرار دهید و بگویید آنجا هم می‌بایست به خاطر قوی بودن محتمَل، رانندگی را تعطیل کنیم که در پاسخ می‌گوییم نیازی نیست بخاطر کم کردن ضرر، جاده‌ها را تعطیل کنیم زیرا با وضع قوانین این مخاطرات به حداقل رسیده و قابل کنترل میشود به طوری که دیگر ضرر قابل اعتنایی نیست. همینطور درباره مسئله‌هایی مثل طرح ترافیک و غیره.
بنابراین در این شرایط اگرچه مردم بواسطه اعلام شرایط اضطراری متضرر می‌شوند و کسب و کار و بازار و صنعت تعطیل میشود اما برای جلوگیری از ضرر اهم باید ضرر مهم را پذیرفت.
* مدرس سطح عالی، عضو مجلس خبرگان
