گستره قاعده احسان در مسائل حکومتی (متن کامل)

یکـی از قواعـد مسـلم فقهـی قاعـده احسـان اسـت کـه رافـع ضمـان ناشـی از ضـرری اسـت کـه محسـن در فراینـد احسـان بـه دیگـران وارد مـیکنـد. در احسـان بـه فـرد وجـود توامـان حسـن فاعلـی و حسـن فعلـی قـدر متیقـن بـوده و احسـان بایـد اتـلافگونـه یـا زیـان بـار باشـد. امـا وقتـی احسـان بـه یـک جمـع اسـت و اتـلاف […]
حیل الحکومه به مثابه حیل القاضی (متن کامل)

نگاه جامع در بررسی فقهی به دلیل عنایت به ابعاد متنوع دخیل در مسئله میتواند باعث تفاوتهای مهمی را در فرایند استنباط شده و در حکم و فتوا تعیین کننده باشد. حجت الاسلام سید تقی حسینی، استاد خارج و سطوح عالی حوزه علمیه در نوشتار زیر به بررسی تزاحم ضررین حاصل از اعمال محدودیتهای بهداشتی […]
یادداشت صوتی: حیل الحکومه به مثابه حیل القاضی

یکی از مباحث دامنه دار فقهی در شرایط کرونایی مروبط به رفتار دولت مردان و تصمیمات حاکمیتی است. آیا باید طبق دستورات حوزه سلامت رفتار کرد و مانع از برخی کسب و کارها شد؟ یا این جلوگیری را انجام نداد که نتیجه این تصمیم میتواند به شیوع تصاعدی این ویروس و تلفات انسانی بینجامد؟ اگر […]
ضمان شخصیت حقوقی حاکم (متن کامل)

یکی از چالشهای فقهی که در موقعیتهایی همچون بیماری کرونا و نقش آفرینی حاکمیت در آن طرح میشود مساله ضمان حاکم است. به عنوان مثل ضررهایی به سبب تصمیمات یک مسئول دولتی و البته بدون تعدی و تفریط او، متوجه فرد یا افرادی از جامعه میشود. اگر در این سنخ از ضررها قائل به ضمان […]
تزاحمات کرونایی (متن کامل)

حجت الاسلام و المسلمین جواد مجتهد شبستری استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری در گفتار کوتاهی که در اختیار مجموعه «مناط» قرار دادند به صورت مختصر مسئله اولویّت داشتن اقتصاد یا سلامت و مسئله ضمان حاکمیت را در چالش کرونا بررسی کردهاند. این استاد گرامی به مسئله اول در چارچوب […]
یادداشت صوتی: در تزاحم بین اقتصاد و سلامت کدام اهم است؟

در تزاحم ضررین که در اینجا منظور ضرر در اقتصاد و ضرر در سلامت مردم طرح میشود فقها فرمودهاند باید ضرر اهم مقدم شود. در یادداشت صوتی زیر استاد جواد مجتهد شبستری به نحوه حل این تعارض پرداختهاند.
پرونده چهارم:چالشهای فقهی کرونایی

زیست کرونایی و آثار آن، سوالات و معماهای فراوانی را در زمینههای متنوع به وجود آورده است. از شبهات کلامی تا مسئلههای فلسفی، اجتماعی و … یکی از جنبه های پردامنه مساله، مسائل رفتاریِ دینی به وجود آمده در حوزه های فقه اجتماعی و حکومتی است. باید گفت علیرغم فعالیت های میدانی و علمی جریان […]